فناوري اطلاعات

فناوري اطلاعات و ارتباطات اشاره به فناوري است كه دسترسي به اطلاعات از طريق ارتباطات از راه دور را امكان پذير مي‌سازد. فناوري كه لازم و ملزوم زندگي انسان شده است.

عبارت ICT يا به عبارتي فناوري اطلاعات و ارتباطات، Information & Communication Technology، شامل اينترنت، شبكه‌هاي بي‌سيم‌ -وايرلس، تلفن‌هاي همراه و ساير رسانه‌هاي ارتباطي است. در حقيقت، فناوري اطلاعات و ارتباطات با كابل‌كشي و يا سيستم پيوند و بي‌سيم به همگرايي با شبكه‌هاي صوتي و تصويري و شبكه‌هاي تلفن با شبكه‌هاي كامپيوتري مي‌پردازد.

تاريخچه فناوري اطلاعات

اولين كامپيوتر‌هاحدودا درسال ۱۹۵۰ در دسترس سازمان‌ها و مراكز دولتي قرار گرفت. و اولين كاربرد آن در انتخابات رياست جمهور امريكا بود.اين ايده، توسط پايگاه‌ها‌ى اطلاعاتى متمركز اطلاعات آمريكا در سال ۱۹۵۱ بود.

سال ۱۹۶۰ حضور كامپيوتر‌هاي بزرگ با مفهوم انفورماتيك يا داده پردازي شكل گرفت وكاربرد آن درحوزه مديريت اطلاعات طرفداران بيشترى پيدا كرد.

ايده استفاده از سيستم‌ها‌ى هوشمند و كمك به تصميم گيرها درسالهاى ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ شكل گسترده‌تري به خود گرفت تا اينكه ايده اصلى اتوماسيون ادارى وسيستم‌ها‌ى بدون كاغذ امروزي را تقويت كرد.

كشورهاى ديگري چون ژاپن، آلمان، انگلستان و… نيز كاربردهاى كامپيوتر درزمينه خدمات بانكدارى، هتلدارى، مديريت پروژه‌ها‌ و… را رشد و بسط دادند.

با توسعه و رشد روزافزون شبكه‌ها‌ى كامپيوترى ،قدرت ارسال اطلاعات تصويري علاوه برصدا ازطريق شبكه‌ها‌ى مخابراتى دردهه ۱۹۸۰ رو به فزونى گذاشت. سپس با پيوند تاريخى قدرت محاسباتى كامپيوتري وامكان ارسال اطلاعات، فناوري اطلاعات متولد شد.

فناوري اطلاعات مجموعه ابزارها و روش‌هاي لازم براي توليد، پردازش، نگهداري، توزيع و حذف يا پاك كردن سيستم‌هاي مبني بر اطلاعات به معني فراگير آن كه شامل متن، صوت و تصوير مي‌شود. ادغام شبكه‌هاي صوتي و تصويري در ساختار‌هاي بزرگ اقتصادي، تجاري و علمي، مديريت سازمان با سيستم شبكه‌هاي كامپيوتري همه و همه با استفاده از كابل كشي يك سيستم واحد و يكپارچه اين فناوري صورت مي‌گيرد.

آشنايي با وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات

فناوري اطلاعات بر اساس چند فرايند نهادينه شده است: توليد، پردازش، ذخيره، بازيابي، انتقال اطلاعات، سرعت… و اجزاي فناوري اطلاعات و ارتباطات داراي اجزاي چون؛ نرم‌افزار، سخت‌افزار، سيستم‌هاي كامپيوتري، طراحان، توليد كنندگان، اجزاي الكترونيكي و ارائه دهندگان تجهيزات كامپيوتر است.در اين ميان، نو‌اوري و خلاقيت باعث تغيير يا ارتقاء اين اجزا شده است.

اين فناوي باعث ارتقاء سطح نيروي كاري در جامعه، توسعه نوآوري، تغيير زيرساخت‌هاي آموزش و پرورش در سطح جهان و تقويت ارتباط و ارتباطات انساني، مكانيكي و…در سطح جهان شده است.

دانستن كليد واژه‌هاي فناوري اطلاعات و درك تفاوت‌هاي آنها براي روشن شدن هر چه بيشتر بحث كمك مي‌كند.

ديتا يا data

ديتا يا همان “داده”؛ مجموعه‌اي از نمادها، كلمات، اعداد، نمودارها و اعلائم گسسته و بي مفهومي‌هستند كه رخدادها را نشان مي‌دهند.اعلائمي‌ كه از طريق مشاهده و تحقيق بدست مي‌ايند. در واقع داده‌ها مواد خامي‌هستند كه هنوز پردازش نشده‌اند مانند؛ تاريخ، مقدار يك صورتحساب، تعداد پرسنل شركت، جزئيات ليست حقوق و…براي درك بهتر آن مثالي مي‌زنيم؛ تاريخ تولد شما براي بدست آوردن سن شما يك” داده” است كه پس از پردازش آن، مي‌توان سن شما را اعلام كرد.

تبديل داده به اطلاعات

اصول تبديل داده با اطلاعات اينگونه ‌است كه بايد قبل ازهر چيز نيازها و كاربري درخواست كننده كه مي‌توان يك سازمان، يك شركت يا يك كارخانه باشد، اطلاع حاصل كرد. اطلاعاتي نظير؛ تعداد كاربري،جنسيت، پست‌ها، تحصيلات، رده بندي سازماني، موقعيت كاربران و استفاده كنندگان سازمان و… داده‌ها‌ معمولا بر اساس نيازدرخواست‌كنندگان، به اطلاعات مورد نظر تبديل مي‌شوند.

همچنين اطلاعات بايد دقيق و به روز باشند به طوري كه باعث بهبود و ارتقاء كيفيت تصميم‌گيري‌ها شوند. پارامترهاي درست، مناسب، دقيق، با جزئيات و قابل فهم هستند كه به عنوان ويژگي‌هاي اصلي اطلاعات مطرح مي‌شوند.

در مرحله بعدي فرايند، اطلاعات توسط پرسنل سازمان به دانش تبديل مي‌شوند .براي توليد دانش در يك فرايند نياز به اطلاعات، نيروي انساني و مديريت دانش داريم. اطلاعات دانشي از مهمترين نتايج اين فرايند است كه باعث ايجاد مزيت رقابتي براي سازمان‌ها مي‌شود.

مفاهيم: مديريت داده‌ها چيست؟

اطلاعات چيست ؟

اطلاعات، داده‌هاي پردازش شده و اعلائم ‌با مفهومي هستند كه به توصيف و تعريف، داده‌ها‌ مي‌پردازند و توسط گيرنده پيام درك و تفسير مي‌شوند. در واقع ‌ با افزودن ۵ آيتم به داده‌ها، اطلاعات بوجود‌ مي‌ايند. آيتم‌هاي چون؛ زمينه، محاسبه، طبقه‌بندي، اصلاح، چگالش يا خلاصه سازي.

از طرفي، اطلاعات بر اساس آيتم‌هاي چون؛ چه، چه زماني، چه‌كسي، چه چيزي، چرا، چطور، چگونه و كجا جمع‌اووري و تعريف مي‌شود. به اين ترتيب اطلاعات لازم براي پاسخگوي به سئوالات مطرح جمع‌آوري و به روز مي‌شوند. مجموع اطلاعات جمع‌اوري شده يك سيستم براي پاسخگوي به سئوالات، دانش سيستم گفته مي‌شود و اين مرحله نهايي فرايند است.

فناوري و اطلاعات

در واقع، ارتباطات براي اينكه از اطلاعات تهيه شده استفاده كند و پاسخ سئوال يا نياز‌هاي كاربران خود را ارائه دهد، بايد آن را در اختيار كاربران قرار دهد و اين انتقال از طريق مفهوم ارتباطات انجام مي‌شود. اين ارتباط چندين شكل مختلف مانند؛ مكالمه حضوري، مكالمه تلفني، ملاقاتهاي رسمي، نامه‌ها‌، گزارش‌ها‌، اينترنت، اينترانت پيامك‌ها و…در اين بين مطمئنا، ارتباطات نامطلوب نيز خواهيم داشت. ارتباطاتي برگرفته از نوشتارهاي ضعيف يا غير منطقي، طراحي بد، تصوير با كيفيت پايين، اختلالات فيزيكي و…كه همه موجب عدم رضايت، گيرنده ارتباط خواهد شد.

بهترين نوع ارتباط نوعي از ارتباط است كه گيرنده و فرستنده هر دو مفهوم يكساني را برداشت كنند و علي رغم همه پيشرفت‌هاي قرن تكنولوژي هنوز ارتباطات مناسب به ندرت انجام مي‌شود. به همين دليل هر يك از مديران فناوري اطلاعات سازمان‌ها مي‌بايست با تدابير لازم و آماده سازي بستر مناسب، نسبت به بهبود سطح ارتباطات سازمان خود اقدام كنند تا اين ارتباطات موثر و مناسب همه‌گير شود.

تبديل اطلاعات

تبديل اطلاعات يعني تبديل اطلاعات بدست آمده از داده به شكلي از اطلاعات قابل درك و استفاده مانند؛ اسكن كردن يك متن و تبديل آن به يك فايل، اسكن عكس يا دانلود و چاپ عكس، پرينت گرفتن مطالب آماده و…
سيستم‌ها

سيستم، مجموعه‌اي از اجزاي به هم پيوسته است كه براي تحقق اهدافي واحد با هم در تعامل هستند. هر سيستم از ورودي‌ها‌، خروجي‌ها‌، فرايند، بازخورد و محيط تشكيل شده است.

سيستم اطلاعات
سيستم اطلاعات، سيستمي براي كاربران سازمان است كه به منظور حمايت و پشتيباني از تصميم گيري‌ها‌، اطلاعات تهيه مي‌كند. به عنوان مثال؛ يك سيستم حقوق و دستمزد كه يك سيستم اطلاعاتي تلقي مي‌شود. اين سيستم به صورت دستي و يا مكانيزه كار مي‌كند.

از انواع سيستم‌هاي اطلاعاتي مي‌توان به سيستم‌هاي؛ پردازش داده‌ها‌، سيستم اطلاعات مديريت، سيستم پشتيباني تصميم گيري، طرح جامع فناوري و… اطلاعات اشاره كرد.

با توجه به رشد سريع فناوري اطلاعات درعرصه‌هاي مختلف و همچنين نياز و وابستگي رو افزون به آن به خصوص در سازمان‌ها، ارگان‌ها، شركت‌ها و…موجب شده است كه داشتن، دانش فناوري اطلاعات و ارتباطات روز به يكي از وظايف مهم مديران اين سازمان و ارگان‌ها تبديل شود. يا اينكه آنان بايد با انتخاب بهترين كارشناس در اين زمينه سازمان يا ارگان و شركت خود رادر سطح رقابتي به روز كنند.

مفاهيم: فراداده‌ چيست؟

فناوري اطلاعات

تكنولوژي است كه براي ذخيره، بازيابي ،انتقال و پردازش اطلاعات استفاده مي‌شود.امروزه سازمانها و موسسه‌هاي بيشماري از تكنولوژي اطلاعات استفاده مي‌كنند تا با بهره گيري از تكنولوزي ذخيره، بازيابي، انتقال و پردا زش اطلاعات مديريت نويني رادر مجموعه خود اعمال كنند.

با توجه به اينكه فناوري اطلاعات هزينه‌هاي زيادي را به سازمان تحميل مي‌كند، مديران فناوري اطلاعات با درايت وتدبير، بايستي در طرح جامع فناوري اطلاعات سازمان، مسائل اقتصادي را به دقت تشريح و عواقب آن را مورد بررسي قرار دهند تا در نهايت بتوانند بهترين گزينه را براي سازمان انتخاب كنند تا هماهنگ با ساير برنامه‌هاي سازمان و در راستاي ايجاد ارزش افزوده قرار گيرد.

ذخيره سازي اطلاعات

هرگونه عملياتي كه اطلاعات را برروي يك رسانه ذخيره كند، معنا رسانه اينجا معنا خاص يك وسيله است كه قدرت ذخيره، بازيابي و بازخواني آن اطلاعات ذخيره شده را داشته باشد. براي مثال؛ عمل ذخيره سازي اطلاعات يا رايت اطلاعاتي چون؛ مطلب، فيلم، موسيقي، برنامه و… بر روي سي دي، دي‌وي دي، فلش و.. است.

پردازش اطلاعات

هرنوع عمليات بر روي داده يا اطلاعات در مسير فرآيند توليد، ذخيره، بازيابي، انتقال اطلاعات و يا تبديل داده به اطلاعات را به گونه‌اي كه اطلاعات موجود را با افزايش افزوده همراه سازد، پردازش اطلاعات تعريف مي‌كنند. براي مثال؛ محاسبه حقوق و دستمزد، تهيه تراز مالي، محاسبه اقلام مورد نياز براي خريد و… مثالي براي ايجاد ارزش افزوده اطلاعات است.

تبادل اطلاعات

هرنوع عملياتي كه برروي اطلاعات در مسير فرآيند توليد، ذخيره و بازيابي اطلاعات انجام شود تبادل اطلاعات يا به تعبيري انتقال اطلاعات محسوب مي‌شود.مانند؛ ارسال يك يا چند فايل از كامپيوتري به كامپيوتر ديگر ، مثال عيني‌تر،اينترنت است كه در آن انتقال اطلاعات از كامپيوتر مادر و سرور ميزبان به كامپيوتر شماانجام مي‌شود.

تحليل اطلاعات

هر گونه عمليات و فرآيندي كه به تحليل هوشمند، هدفمند و هوش گراي اطلاعات بدل شود، تحليل اطلاعات گويند. تحليل اطلاعات و پردازش اطلاعات درهوشمندي و تحليل محتوايي دروني متفاوت هستند. اما از لحاظ خروجي و ارزش افزوده اطلاعات برابر هستند. مانند؛ نرم افزارهاي هوشمند طراحي صنعتي و ساختماني و…

حذف يا پاك كردن اطلاعات

هر نوع فرآيندي كه باعث از بين رفتن و خروج بخشي از اطلاعات در فرآيند ذخيره، بازيابي و انتقال اطلاعات شود، حذف يا پاك كردن اطلاعات گفته مي‌شود. به عبارتي، حذف يا پاك كردن اطلاعات جز پردازشي است كه منجر به حذف اطلاعات موجود مي‌شود. مانند؛ حذف اطلاعات اضافه و غيرضروري يك كامپيوتر. براي درك بيشتر يك خبرگزاري را در نظر بگيريد. اين خبرگزاري به فناوري اطلاعات مجهز است و كليه عمليات خبري خود را با اتكا به اين فناوري انجام مي‌دهد، يعني بر اساس چهارعمل اصلي فنا‌اوري اطلاعات؛ ذخيره ، بازيابي ، پردازش و انتقال اطلاعات…

حال، خبرنگار اين خبرگزاري طبق روال، خبر خود را به وسيله كامپيوتر تايپ و ويراستاري مي‌كند. عكس‌هاي مطلب را نيز بايد توسط فتوشاپ اندازه كرده و تبديل به عكس وب كند. در نهايت او مطلب خود را در قسمتي از كامپيوتر اداره براي رويت سردبير ذخيره مي‌كند،”ذخيره اطلاعات”.

سردبير اين خبرگزاري خبر را دريافت، بازخواني و در صورت نيازتصحيح مي‌كند، “بازيابي اطلاعات”. بعد از تاييد نهايي اين مطلب روي سرور خروجي با يك فرمت خاص قرار مي‌گيرد، ” پردازش اطلاعات”. در بخش پاياني اين خبر برروي شبكه‌هاي اينترنتي منتشر مي‌شود، “انتقال اطلاعات”. بنابراين، چهار اصل اطلاعات در اين خبرگزاري مورد بهره‌برداري قرار گرفته است.

تاثير تكنولوژي ارتباطي بر مديريت رسانه

كليه عوامل و خدماتي كه در انتقال اطلاعات در شبكه محلي و جهاني، ذخيره اطلاعا ت، بازيابي اطلاعات، باز خواني و پردازش اطلاعات كمك مي‌‌كنند، جز زيرساختار فناوري هستند. به دانش بهره گيري از اين زيرساختارها، فناوري اطلاعات و ارتباطات گويند. البته مثالي كه ذكر شد هرگز تمام ابعاد خصوصيات و ويژگيهاي فناوري اطلاعات را در بر نخواهد گرفت، تنها تعريف ساده از يك اصطلاح فني و پيچيده بود.

مفاهيم: ارتباط و ارتباطات چيست؟

از طرفي، مفاهيم فناوري اطلاعات و ارتباطات همان مفاهيم فناوري اطلاعات را شامل مي‌‌شود و چهار عنصر؛ ذخيره اطلاعات، بازيابي اطلاعات، پردازش اطلاعات، انتقال اطلاعات را به همراه دارد. اما نقش انتقال اطلاعات در فناوري اطلاعات و ارتباطات برجسته‌تر است و به نوعي لوازم سخت افزاري و مخابراتي مانند كامپيوترهاي ميان بر، شبكه‌هاي كامپيوتري، ماكرويوها، خطوط خاص مخابراتي ايكس، نقش اساسي دارند.

فناوري و اطلاعات

به عبارتي، ارتباطات نيز دراين ميان نقشي معادل اطلاعات را دارد. البتهاز نظر متخصصين امر تفاوتهايي در اين بين وجود دارد ولي در مجموع، هميشه نقش فناوري اطلاعات و فناوري اطلاعات و ارتباطات يكي فرض مي‌شود.

حال اين چهار عمل اصلي فناوري را كوتاه توضيح مي‌دهيم؛

تبديل اطلاعات؛ براي مثال اسكن كردن يك متن و تبديل آن به يك فايل ،ذخيره سازي اطلاعات پس از تايپ خبر و مقاله در حافظه ‌كامپيوتر خبرگزاري و…

پردازش اطلاعات؛ ارقام و اعداد با كامپيوتر، محاسباتي كه ممكن است در خبر‌هاي اقتصادي و… درج شود واينكه مطلب يا خبري مورد پردازش و ويرايش قرار گيرد…

تبادل اطلاعات؛ خبر به صورت فايل، ايميل، تلفن ويا فاكس به دفتر خبرگزاري ارسال مي‌شود.

تحليل اطلاعات؛ يك نرم افزار غلط‌هاي احتمالي را تصحيح و خبر را ويرايش مي‌كند.

حذف يا پاك كردن اطلاعات؛ خبر يا مطلبي و يا بخش از آن و يا عكس‌هاي از مطلبي مورد تاييد سر‌دبير قرار نگرفته و از خروجي خبرگزاري پاك مي‌شود…

به طور خلاصه؛ فناوري اطلاعات، فناوري مربوط به سخت افزار و نرم افزار كامپيوتر به منظور پردازش ، ذخيره سازي و انتقال اطلاعات است. فناوري اطلاعات مبحث جديدي است كه به سرعت رشد و توسعه يافته است.

آي تي، مهارت‌هاي همه جانبه‌ محاسبات، ذخيره سازي، اطلاعات و ارتباطات است. آي تي، تغييرات بنيادي در دنياي كنوني ايجاد كرده و خواهد كرد. تغييراتي در انجام روش‌هاي جديد تجاري، اقتصادي و ارتباطي، ايجاد تفاوت و تنوع بسيار در انجام كار‌هاي محاسباتي، نقشه كشي، طراحي، صنعتي، ايجاد سرگرمي‌هاي جديد، توليد يا ايجاد هنرهاي جديد و…

تكنولوژي اطلاعات شامل موضوعاتي چون؛ علم و تكنولوژي كامپيوتر است. علمي كه به طراحي، توسعه، نصب و پياده‌سازي سيستم‌ها‌، نرم افزارهاي اطلاعاتي و در واقع استفاده بهينه از كامپيوتردر حل انواع مسائل موجود مربوط مي‌شود .

اين علم روز به روز، نه! ساعت به ساعت، شايد هم بهتر است بگوييم؛ لحظه به لحظه خود را نو مي‌كند به گونه‌اي كه شما در اين عرصه شگفتي فناوري و سرعت تغيير، نمي‌توانيد خود را با آن همگام سازيد.

براي نمونه به تغييراتي كه در سطح جوامع بشري صورت گرفته، اشاره مي‌كنيم. تغييراتي كه به جرات مي‌توان گفت كه تعداد كثيري از مردمان هنوز نتوانسته‌اند خود را با آن همگام سازند و به همين دليل دردسر‌هاي بسياري براي خود و جامعه بوجود آورده‌اند.

چطور سرور نام‌هاي دامنه (DNS) كار مي‌كند

مي‌دانيد كه در حال حاضر، اكثر صورت حساب‌ و پرداخت‌ها، ثبت‌نام‌ها، خريد‌ها و جستجو‌هاي ما بصورت كامپيوتري انجام‌ مي‌شود. اين يكي از كاربردهاي بسيار متنوع كامپيوتر است.

خدماتي كه كامپيوتر در حال حاضر ارائه مي‌دهد قابل شمارش نيست. ولي مي توان گفت از آموزش كودك خردسال شما گرفته تا گردش در فضاي خارج از جو زمين را مي‌توان در راسته كار‌ها و كاربرد‌هاي كامپيوتر قرار داد.

امروزه به كشور‌و مردماني هاي جهان سوم و عقب مانده مي‌گويند كه با انقلاب فناوري اطلاعات و ارتباطات بيگانه هستند. به عبارتي دانش كامپيوتري يا همان فناوري اطلاعات و ارتباطات ندارند.
چرا كه فناوري تركيبي از مهارت‌ها‌، دانش‌ها، توانايي‌ها‌، مواد، ماشين‌ها‌ و ابزارهايي است كه انسان از آنها براي اطلاع، انتقال، خدمات، تبديل و يا تغيير مواد خام به مواد ارزشمند استفاده مي‌كند.

مديريت فناوري‌هاي ارتباطات و اطلاعات

مسائل مديريتي در عصر تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات ايجاب مي‌كند كه آنان به سادگي از كنار نقش مهم اين فناوري ‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي رد نشوند.

مفاهيم: ارتباطات ديجيتال چيست؟

حضور گسترده كامپيوتر و ابزارهاي جانبي آن به درون ساختار اجرايي و اداري سازمان‌ها‌ ونيز گسترش روز آفزون انجام اطلاع‌رساني درمحيط شبكه جهاني اينترنت و اينترنت امري است كه مديران مسئول بايد با توجه و درايت خاص به آن نگاه كنند.

آنان بايد راهكارهاي مناسب و متناسب با سازمان خود در جهت بهره‌برداري بهينه از اين فناوري به كار گيرند. هر چند، گسترش و پيچيدگي علوم كامپيوتر و فرايندهاي توليد تا توزيع اطلاعات با توجه به تنوع تخصص‌هاي علمي‌ و فني به حدي است كه هيچ فردي نمي‌تواند به تنهايي در تمام ابزارهاي اطلاعاتي وارتباطي صاحب علم و دانش‌ لازم باشد. با اين وجود مدير يك سازمان بايد در حد لازم از اطلاعات تخصصي و پايه برخوردار باشد.

توجه به كاربران و افرادي كه بايد با اين فناوري كار يا از اين فناوري استفاده كنند از جمله برنامه‌ريزي‌هاي مهم در مديريت و هدايت راهبردي است. اين امر با برگزاري دوره‌هاي آموزشي بر اساس نياز گروههاي كاري، ترغيب و تشويق كارمندان و كارشناسان بايد صورت گيرد تا از اين مهم يعني فناوري ارتباطات و اطلاعات بهره‌برداري شود.